(کپی , کرک) == (دزدی , حق الناس)
خیلی وقته که یه موضوع ذهنمو به خودش مشغول کرده و اعصابم رو به هم می ریزه. اونم اینه که بیشتر مردم کشورم ایران، دربارۀ کرک و کپی نرم افزار و بازی اطلاعی ندارن و همواره از نرم افزار (یا بازی) های کرک شده استفاده می کنن. اگر نمی دونین کرک نرم افزار چیه، این مقاله می تونه کمکتون کنه. (البته اگر بدونین هم خوندن این مقاله ضرری نداره.)
در ادامه این مقاله منظور از نرم افزار،هم بازی و نرم افزار هست.
نرم افزار ها 3 دسته هستن: رایگان، اشتراکی و پولی
رایگان ها که هیچ. ولی نرم افزار و بازی های پولی و اشتراکی، یه قفل نرم افزاری دارن. این قفل طوریه که باعث میشه فرد نتونه از نرم افزار استفاده کنه، تا زمانی که پول نرم افزار رو به سازنده (یا واسط های قانونی) بده. در این صورت قفل نرم افزار خودکار باز میشه و کاربر می تونه از نرم افزار مورد نظر استفاده کنه. البته در نرم افزار های اشتراکی این قفل در زمان تعیین شده باز هم بسته میشه.
حالا می رسیم به موضوع کرک چیست؟
کرک خیلی معنی گسترده ای داره ولی منظور ما تو این مقاله اینه که: “کرک یعنی شکستن قفلی که بالاتر به اون اشاره کردم.”
خب پس حتما فهمیدین که کرک کردن نرم افزار یه کار غیر قانونیه (و غیر شرعی). اگر میگید چرا؛ باید بگم چون مثل دزدیه. البته باید بگم خود دزدیه. چون انگار نرم افزار مثل خونه ایه که یه قفل داره. اگه به صاحب خونه پول بدیم به ما اجازۀ ورود میده. کرک کردن یعنی شکستن اون قفل و ورود به خونه بدون اجازه صاحب خونه. پس اگه ما از نرم افزار کرک شده استفاده کنیم یعنی دزدی کردیم. شخص کرک کننده هم تو دزدی تک تک افرادی که از نرم افزاری که اون کرک کرده شریک میشه.
متاسفانه تو کشور ما (تا جایی که من می دونم) هیچ قانونی برای جلوگیری از این اتفاق وجود نداره. حتی شرکت ها مجوز رسمی می گیرن تا نرم افزار ها رو کرک کنن و کرک شدۀ اون رو بفروشن. ولی توی خیلی از کشور های دنیا، خرید و فروش نرم افزار کرک شده ممنوعه و حتی فرد کرک کننده رو دستگیر می کنن.
برای خرید نرم افزار و بازی های قانونی 3 راه وجود داره:
1- خرید نسخۀ فیزیکی قانونی اونا از فروشگاه های معتبره. که تو ایران پیدا کردن نسخۀ فیزیکی و قانونی نرم افزار و بازی های کامپیوتر خیلی سخته ولی بازی های کنسول رو میشه راحت پیدا کرد. البته فروشگاه هایی هستن که نرم افزار های قانونی رو بفروشن. مثل این سایت که محصولات مایکروسافت رو می فروشه.
توی کنسول های بازی هم اگر بازی کرک شده رو نصب کنید، کنسول اصطلاحا بن میشه. یعنی قفل میشه.
2- خرید لایسنس (اجازه نامه) اونا و دانلود و استفاده ازشون. برای این کار می تونین برای نرم افزار ها از سایت سازنده و برای بازی های کامپیوتری از سایت هایی مثل استیم اقدام به خرید لایسنس بکنید. البته برای بازی های کنسول ها هم داخل کنسول، از فروشگاه سازندۀ کنسول استفاده کنید.
3- راه آخر هم اینه که از سرویس هایی مثل گیم پس برای بازی های استفاده کنید.
یه اتفاق عجیب:
چند روز پیش توی تلویزیون، داشتن یه نرم افزار پولی رو آموزش می دادن. استفاده از این نرم افزار (بهتره اسمش رو نبرم) چند روز رایگانه و بعد باید نرم افزار رو بخریم تا بتونیم از اون استفاده کنیم. البته این روال قانونیشه. ولی اون شخصی که داشت این نرم افزار رو آموزش می داد گفت :« این نرم افزار رو از ـــــــــــ دانلود کنید. به پوشۀ کرک اون برید و … تا حالت چند روزۀ اون از بین بره.» یعنی توی تلویزیون به مردم داشت می گفت دزدی کنید!!!
از نرم افزار هایی که متاسفانه مردم عادت کردن به صورت کرک شده از اونا استفاده کنن می تونم لیست زیر رو نام ببرم:
ویندوز، فوتوشاپ، ویژوال استودیو، اتوکد و مایکروسافت آفیس
شما خودتون رو بذارید جای سازندۀ این نرم افزار ها. آیا دوست دارید مردم به جای اینکه به شما پول بدن برای استفاده از نرم افزار ساخت شما، کرک شدۀ اون رو استفاده کنن؟ سازندۀ این نرم افزار ها کلی زحمت کشیدن و هزینه کردن برای ساخت این محصولات. آیا انصافه که ما بدون اینکه پول اون رو بدیم، به صورت دزدی از اون نرم افزار ها استفاده کنیم؟
به جای نرم افزار های پولی می تونیم از مشابه های رایگان اونا استفاده کنیم. مثلا به جای استفاده از مایکروسافت آفیس (150 دلار) از wps office که اتفاقا قابلیت های زیادی هم داره استفاده کنیم.
شاید دیده باشین که وقتی بازی یا نرم افزاری رو از جایی دانلود می کنید، نوشته که باید آنتی ویروس شما خاموش باشه. دلیل این حرف اینه که اون بازی یا نرم افزاری که توی اون سایت قرار داره، کرک شده هست و بیشتر آنتی ویروس ها نرم افزار های کرک شده رو تشخیص میدن و به عنوان بدافزار شناسایی می کنن.
حالا می رسیم به کپی رایت فیلم ها
این موضوع رو شاید خیلی هاتون بدونین ولی متاسفانه کیه که عمل کنه. وقتی یه سازنده زحمت میکشه، هزینه می کنه و یه فیلم (یا سریال) می سازه، ما باید با استفاده از مجاری قانونی اون فیلم رو تماشا کنیم تا پولش تو جیب سازنده بره. خیلی ها میرن به مغازه های خدمات کامپیوتری، فلششون رو به صاحب مغازه میدن و بهش میگن مثلا چند قسمت از یه سریال رو به فلششون بزنه. بیشتر این مغازه ها، یک بار فیلم رو دانلود می کنن و هر مشتری که اون فیلم رو خواست، همون رو کپی می کنن و به مشتری میدن. این کار هم برای مشتری و هم برای صاحب مغازه دزدی به حساب میاد و حق الناسه. دقیقا مثل نرم افزار
برای استفادۀ قانونی از فیلم ها و سریال ها 3 تا راه هست:
1- خرید نسخۀ فیزیکی قانونی فیلم به صورت DVD که تو ایران نسخۀ فیزیکی قانونی فیلم های خارجی پیدا نمیشه.
2- دانلود از سایت هایی که نسخۀ قانونی فیلم رو با اجازۀ سازنده در سایت قرار میدن. مثل سایت آپ تی وی
3- تماشا یا دانلود از VOD های معتبر. مثل نتفلیکس خارجی یا فیلیمو ایرانی
مکالمۀ من با پشتیبانی فیلیمو:
یه مدت پیش من از فیلیمو همین قضیه رو پرسیدم که آیا فیلم ها و سریال ها رو با اجازۀ صاحب اثر قرار میدن؟ جوابشون با کمال تعجب بله بود! از نظر شرعی چون من تا اینجا که در توانم بود پیگیر شدم، پس اگر پاسخ فیلیمو درست نباشه هم برای من مشکلی (از نظر شرعی) نداره.
بیشتر کشور ها به اجبار قانون کپی رایت رو پذیرفتن ولی من نمی دونم چرا ایران رو مجبور به این کار نمی کنن. شاید می خوان مردم ایران به رایگان ها عادت کنن. معاویه بن سفیان و پسرش یزید کاری کرده بودن تا مردم به رشوه خواری عادت کنن تا خودش و پسرش (معاویه و یزید) بتونن به راحتی هر گناهی رو انجام بدن. چون گناه کار ها به گناه همدیگه اعتراض نمی کنن.
امیدوارم این مقاله قانعتون کرده باشه که دیگه از نرم افزار های کرک شده و فیلمو سریال کپی شده استفاده نکنید.